Hoe kan Centre Céramique een wiki inzetten?

Een wiki is een website waarop gebruikers samen kunnen werken aan een document of een website. Zij kunnen eenvoudig content toevoegen, bewerken en verwijderen. Als ik aan een wiki denk dan zijn er volgens mij eigenlijk twee soorten wiki's, namelijk:

1. Een wiki die eigenlijk alleen maar wordt onderhouden door onze medewerkers en...
2. Een wiki waarvan we hopen dat deze gaat groeien door bijdragen van externen. In principe kan het publiek altijd, bij beide soorten wiki's, bijdragen leveren.

Ik heb niet echt de illusie dat externen meteen massaal gaan meewerken aan onze wiki. Daarom lijkt het me een goede start om met wikisoort 1 te beginnen. Indien er meer geïnteresseerden en gebruikers zijn dan treedt wikisoort 2 vanzelf wel in werking. Ik zou zelf willen starten met een wiki rond een onderwerp waar we al veel expertise en collecties over hebben bijvoorbeeld Limburgensia. "Toevallig" ook een speerpunt van onze organisatie.

De wiki zou een aantal Limburgse en Maastrichtse onderwerpen (bijv. bruggen van Maastricht, de mijnen, Petrus Regout etc.) dienen te behandelen met op de eerste plaats verwijzingen naar collectie en internetbronnen. Naderhand zou zo'n dossier uitgebreid kunnen worden met eigen tekstmateriaal. Alhoewel het publiek natuurlijk de mogelijkheid moet hebben om aanvullingen te doen zullen de (Limburgensia) medewerkers van Centre Céramique toch het hoofdwerk moeten verrichten. Eventueel aangevuld met bijdragen van externe deskundigen bijv. door medewerkers van het RHCL en SHCL. Hierdoor krijgt het publiek, maar ook onze inlichtingenmedewerkers, een mooi overzicht van (digitale) bronnen over specifieke Limburgse onderwerpen. Men krijgt als het ware een stukje informatie op maat aangeboden en kan dus een geweldig hulpmiddel zijn bij het inlichtingenwerk. Ook onze catalogus dient hierin natuurlijk te worden meegenomen waardoor deze uiteindelijk beter door Google zal worden geïndexeerd. Dieplinken naar onze catalogus dient dan wel mogelijk te zijn. Verder zal, de nog te ontwikkelen wiki, ook op onderwerp in onze catalogus ontsloten dienen te worden.

De hierboven beschreven wiki kan vanzelf uitgroeien tot de tweede soort wiki. Indien maar genoeg mensen er gebruik van maken en bekend zijn met de wiki dan zullen er altijd wel mensen bijzitten die hun steentje willen bijdragen. Dit kunnen we extra stimuleren door in de wiki te verwijzen naar collecties van andere Limburgensia organisaties zoals LGOG, RHCL, SHCL en Rijkheyt. Dan is er ook een grotere kans dat medewerkers van deze instellingen een bijdrage willen leveren aan de wiki en wellicht de wiki ook gaan promoten onder hun publiek. Zodat uiteindelijk onze (gezamenlijke) collecties meer gebruikt gaan worden. Maar voordat we van start gaan is het denk ik goed om onderstaand stappenplan te doorlopen.

Wat is er nodig om een wiki te starten en om deze te continueren?
Onderstaande stappen (en overwegingen) zijn naar mijn  mening nodig om een wiki te starten en succesvol te continueren:

• Stap 1: Definiëren van de wiki
  Voordat we starten dienen we een antwoord te hebben op onderstaande vragen:a. Waarom een wiki?
  b. Over welk onderwerp en eventuele subthema's?
  c. Wat hopen we met de wiki te bereiken?
  d. Welke extra waarde zal de wiki hebben voor het publiek? En voor onze medewerkers.
  e. Wat zal het publiek motiveren om (eventueel) mee te werken?
  f. Voor welk publiek gaan we eigenlijk de wiki maken?
• Stap 2: Rollen en verantwoordelijkheden bepalen
  Wie gaat er inhoudelijk werken aan de wiki en wie is er verantwoordelijk voor de technische ondersteuning? Komt er een hoofdredacteur? Wie reageert op reacties en bijdragen van externen? Wie wordt er verantwoordelijk voor de promotie van de wiki? En hoeveel tijd krijgen de aangewezen personen? Het is belangrijk dat deze goed afgesproken worden voordat er echt met de wiki gestart wordt. Een wiki heeft, net als een blog, continue aanvullingen nodig zodat het publiek blijft terugkomen. De medewerkers die aan de wiki gaan werken moeten de waarde van de wiki inzien voor henzelf, voor de andere medewerkers en voor ons publiek.
• Stap 3: Hosting en wiki software bepalen
  Net zoals een blog is het starten van een wiki vrij gemakkelijk. Er zijn voldoende (commerciële) wiki sites die zowel software als hosting bieden. Een kwestie van registeren en een goede naam voor de wiki bedenken. Er kan ook een wiki gestart worden met zoiets dergelijks als mediawiki. Maar dan dient er wiki software op een server geïnstalleerd te worden. Dit maakt het ingewikkelder en dienen we ons zelf de volgende vragen te stellen: Hebben we deze technische kennis in huis en is er een server beschikbaar die wiki software toelaat. Het voordeel is wel dat we veel beter de layout en stijl van de wiki kunnen bepalen dan als we kiezen voor een commerciële wiki site.
• Stap 4: Bepalen van de identiteit van de wiki
  Waarschijnlijk hebben we de naam van de wiki al in stap 3 gekozen. Zo niet dan dient het in deze stap te gebeuren. Tevens dienen we te bepalen hoe onze hoofdpagina eruit moet zien qua tekst maar ook qua afbeelding(en). Verder is natuurlijk ook het lettertype, kleur, layout van de pagina en eventueel en logo van belang.
• Stap 5: Bepalen van de structuur van de wiki
  Een moeilijke structuur is niet echt nodig. Zelfs niet echt wenselijk. Naderhand is de structuur van de wiki altijd aan te passen maar het is toch goed om van tevoren de hoofdstructuur te bepalen.
• Stap 6: Opbouwen van de wiki
  Nadat de hoofdstructuur bepaald is kunnen de pagina's gemaakt worden en eventueel onderling gelinkt worden.
• Stap 7: Bepalen van een redactiestatuut
  Hoeveel vrijheid krijgen externen om artikelen aan te passen. Moet men zich registreren om aanpassingen te mogen doen? Moet men eerst de voorwaarden accepteren? Worden veranderingen pas online gezet als ze gecontroleerd zijn? Sluiten we bepaalde pagina's voor externe aanpassingen en zo ja waarom? Allemaal vragen die we ons zelf moeten stellen.
• Stap 8: De wiki openen voor publiek
  Hoe gaan we de wiki openen? Starten we geruisloos / voorzichtig zodat we eerst nog wat ervaring kunnen opdoen? Of gaan we meteen full swing van start? En hoe gaan we dan de wiki promoten? Met welke middelen?
• Stap 9: Controleren van de wiki
  Aanpassingen / reacties die door externen gemaakt worden zullen gecontroleerd moeten worden. Verder zullen de beslissingen gecommuniceerd moeten worden en er antwoord gegeven moeten worden op eventuele vragen die gesteld worden.
• Stap 10: Toevoegen van nieuwe content
  Regelmatig zal er nieuwe content aan de wiki toegevoegd moeten worden om het interessant te houden.

Deel|

GERELATEERDE ARTIKELEN
Mijn ervaringen met wiki's